Bij biologische bestrijding van ongedierte op je kamerplanten zet je natuurlijke vijanden van het ongedierte in om van de plaag af te komen. Dit is een heel andere methode dan het gebruik van sprays om een plaag te bestrijden. Er zitten voor- en nadelen aan elke methode, dus in dit artikel lees je meer over het inzetten van biologische bestrijding bij kamerplanten en beantwoord ik de meest gestelde vragen over natuurlijke vijanden.

Als plantenliefhebbers doen we er alles aan om je planten mooi en gezond te houden. Daarom is het enorm frustrerend om (keer op keer) beestjes op je planten te vinden. Als je geen spray wilt gebruiken en je planten graag beestjesvrij wilt krijgen zonder gif, dan kan ik je verder helpen. Over de meest voorkomende ongediertes heb ik een uitgebreide blog geschreven: rouwvliegjes bestrijden, spint bestrijden, wolluis bestrijden en trips bestrijden. In dit artikel beantwoord ik de veelgestelde vragen over het bestrijden van ongedierte met natuurlijk vijanden.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de experts van Insect Heroes. Samen zijn we voor het verminderen van gif bij het bestrijden van ongedierte in je kamerplanten.

Veelgestelde vragen bij het gebruik van natuurlijke vijanden

Wat kan ik verwachten bij het gebruik van biologische bestrijding?

Bij het inzetten van biologische bestrijding of natuurlijke vijanden, zet je beestjes uit op je plant die je ongedierte opeten of parasiteren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan roofmijten, aaltjes, (larven van) kevers of wantsen. Er zijn weinig allround biologische bestrijders, dus per plaag moet je het juiste beestje inzetten. Bekijk de blogs hierboven over de verschillende plagen om na te gaan welk specifieke beestje jij in moet zetten.

Krijg je vervolgens geen last van de andere beestjes, die natuurlijke vijanden?

Beestjes die je inzet om ongedierte te bestrijden, zullen geen plaag vormen. Ze sterven nadat hun werk erop zit en al het ongedierte van je plant is verdwenen. Ook eten zij zeker niet van je plant, dus ze zullen je plant nooit schade aandoen.

Kan je te veel natuurlijke bestrijders inzetten?

Sommige beestjes komen in een verpakking die misschien wel te groot is voor wat jij nodig hebt. Het is dan goed om te weten dat je niet te veel natuurlijke bestrijders in kunt zetten. Hoe meer bestrijders, hoe sneller de plaag wordt aangepakt. Wees dus niet bang om een ‘overdosis’ te geven.

Kunnen de natuurlijke vijanden zichzelf ook voortplanten?

Het is zeker mogelijk dat de natuurlijke vijanden zichzelf voortplanten. Niet voor alle beestjes zijn de omstandigheden ideaal om dit te doen, maar sommige roofmijten kunnen zich bijvoorbeeld vrij gemakkelijk voortplanten. Voor de bestrijding van je ongedierte is dit alleen maar fijn: hoe meer bestrijders, hoe sneller je van je plaag af bent. Je hoeft niet bang te zijn dat er te veel beestjes komen, zodra de plaag bestreden is, zullen ook de natuurlijke vijanden verdwijnen.

Felti aaltjes inzetten tegen rouwvliegjes

Hoe vaak moet je de natuurlijke vijanden inzetten?

Afhankelijk van de plaag, moet je meestal meer dan één keer een behandeling uitvoeren, net als bij het gebruikt van sprays. Dit komt doordat er bijvoorbeeld nieuwe eitjes uit zijn gekomen, of omdat er toch nog ergens een beestjes verstopt zat. Sommige plagen zijn hardnekkiger dan andere, zo kan trips echt lastig volledig te bestrijden zijn. Bij het toepassen van aaltjes tegen rouwvliegjes, is één behandeling meestal wel voldoende. Je hebt altijd kans dat er in de toekomst een nieuwe infectie ontstaat, maar tot die tijd ben je er vanaf!

Waarom zou je kiezen voor bestrijding met natuurlijke vijanden boven het gebruik van sprays?

Afhankelijke van welke spray je inzet, kunnen er chemische stoffen in de spray zitten die schadelijk zijn voor het milieu. Deze stoffen komen soms toch in het milieu terecht, bijvoorbeeld omdat je de plant in de douchecabine zet als je hem sprayt en zo een deel van het bestrijdingsmiddel door het doucheputje spoelt. Vanuit een duurzaamheidsoogpunt is het dus beter om te kiezen voor natuurlijk bestrijding. Daarnaast voorkom je dat er chemische stoffen in je directe leefomgeving zijn, je ademt de bestrijders natuurlijk niet in, wat met sprays wel gebeurt.

Ongedierte kunnen ook resistent worden tegen chemische sprays, dat zie je bijvoorbeeld bij trips. Ze worden steeds moeilijker te bestrijden, omdat er telkens nieuwe, sterkere middelen ingezet moeten worden, die ook nog eens moeilijk binnen de regelgeving passen. Bij natuurlijke vijanden heb je dit probleem niet, de trips kan proberen te schuilen, maar de roofmijt van Insect Heroes vindt hem toch wel.

Daarnaast kunnen sommige planten slecht tegen sprays, ze kunnen bijvoorbeeld zorgen voor lelijke vlekken op de bladeren. Dit is vooral zo bij bladeren met een velours laagje. Daarom kiezen veel liefhebbers van bijzondere ariods (aronskelken) er ook voor om biologie in te zetten tegen ongedierte.

Een groot voordeel van natuurlijke bestrijding is ook dat je niet al het bodemleven doodt. Een natuurlijke bestrijder gaat selectiever aan de slag dan een spray. Hierdoor bescherm je onschadelijke beestjes in de bodem en in de plant.

Wolluis die wordt aangevallen door een Crypto larve

Is het gebruik van natuurlijke vijanden een dure manier van bestrijden?

Bestrijden met natuurlijke vijanden is vaak wel duurder dan het inzetten van sprays. Als je een enkel plantje met een paar schadelijke beestjes hebt, zal het flink duurder uitvallen dan wanneer je een grote collectie hebt die geïnfecteerd is. Als je een enorme collectie hebt die geïnfecteerd is en je gebruikt sprays uit het tuincentrum, dan kan het ook flink duur uitvallen. Omdat het een levend product is, is het duurder te produceren dan een spray. Bij een product als aaltjes tegen rouwvliegjes is het dan weer een van de weinige effectieve middelen. Zo zijn er geen sprays tegen rouwvliegjes en is het inzetten hiervan niet perse duurder dan een andere methode.

Kan je natuurlijke bestrijding altijd toepassen?

Je kunt in principe altijd natuurlijk bestrijding die in Nederland en België te koop is toepassen op je kamerplanten in Nederland, maar in sommige gevallen zal het effectiever zijn dan in andere. Zo werken de beestjes het effectiefst als ze makkelijk bij de plaag kunnen komen. Dat gaat makkelijker als je veel besmette planten bij elkaar hebt staan, dan wanneer je hier en daar een aantal beestjes uitzet. Ook zijn de natuurlijke vijanden soms minder actief bij lagere temperaturen, over het algemeen moet de temperatuur tussen de 20 °C en 25 °C liggen. Dit staat altijd in de handleiding van het specifieke beestje vermeld. Als het kouder is, gaan sommige beestjes in ruststand en eten ze minder (de plaag is dan overigens ook minder actief).

Hoe lang zijn de beestjes houdbaar, moet ik ze direct uitzetten of kan ik een weekje wachten?

Je zet de beestjes zo snel mogelijk na ontvangst uit op je besmette planten. Ze worden geleverd in kleine zakjes, met een beetje voeding, maar hier kunnen ze niet lang in blijven. Dit kun je al voorbereiden, voordat de natuurlijke vijanden op je deurmat landen. Zet bijvoorbeeld al je besmette planten bij elkaar, zodat de natuurlijke vijanden makkelijk van de ene plant naar de andere kunnen lopen. Lukt het echt niet om de natuurlijke vijanden meteen in te zetten? Dan kunnen sommige beestjes nog een dag of twee worden bewaard, bijvoorbeeld in de koelkast. In de handleiding staat of dit mogelijk is. Maar nog liever bestel je je natuurlijke vijanden dan op een ander moment, zo weet je zeker dat je de beste kwaliteit beestjes hebt om je ongedierte te bestrijden.

Kan je natuurlijke vijanden gebruiken als je al een spray hebt gebruikt?

Het verschilt per spray of je naderhand meteen natuurlijk vijanden kunt inzetten of dat je nog een tijd moet wachten. Bij natuurlijke sprays op basis van vetzuren, oftewel zeep, kun je natuurlijke vijanden uitzetten zodra de vloeistof is opgedroogd. Deze sprays hebben een mechanische werking, ze vormen een laagje op het plaaginsect heen. Daarom kun je de natuurlijke vijanden inzetten, zodra de spray is opgedroogd. Dit geldt ook voor een huisgemaakt spray op basis van spiritus en groene zeep.

Bij sprays met chemicaliën zul je langer moeten wachten. Per stof verschilt het hoe lang het duurt voordat de stof afbreekt door zonlicht. Daarom moet je bij een spray met pyretrhinen minimaal 2 weken wachten. Als insecten, en dus ook natuurlijke vijanden, pyretrhinen binnenkrijgen dan heeft dat invloed op het zenuwstelsel. Het verlamt het insect. Voor de zekerheid dus even wachten, ook al eten de natuurlijke vijanden niet van de bladeren. Bij neemolie kun je na één week natuurlijke vijanden inzetten.

Ik heb eerder gif gebruikt, helpt het om de plant eerst te wassen voordat ik de beestjes gebruik?

Dat is afhankelijk van de soort spray die je hebt gebruikt. In het geval van een natuurlijk spray, op basis van vetzuren, kun je biologie al uitzetten zodra de vloeistof is opgedroogd. Bij andere sprays is het advies om minimaal 2 weken te wachten. Het is niet altijd mogelijk om het er goed vanaf te spoelen, zeker als je plant harig is of kleine hoekjes en gaatjes heeft.

Kan ik als ik roofmijten of andere natuurlijke vijanden gebruik de bladeren niet meer met een doek schoonmaken of onder de douche afspoelen?

Zolang de beestjes actief bezig zijn om je plaag te bestrijden, is het beter om je plant niet schoon te maken, omdat je dan ook de natuurlijke vijanden van je plant afhaalt. Je kunt wel je plant schoonmaken voordat je de bestrijders inzet, terwijl je wacht op de bezorging en natuurlijk nadat je van je plaag af bent.

Een Crypto larve, die lijkt op een uitvergrootte wolluis

Zijn er dingen waar je op moet letten met (nieuwsgierige) huisdieren of kinderen?

Natuurlijke vijanden zijn niet schadelijk voor huisdieren of kinderen, ze zullen je nooit steken of bijten en kunnen niet je huid doordringen. Je hoeft je plant dus niet uit de buurt te plaatsen, wat bij sommige sprays wel een groter risico vormt. Daarom zijn natuurlijke vijanden zelfs veiliger voor kinderen, huisdieren en jezelf, dan sommige sprays. En bij natuurlijke vijanden kun je juist je kinderen betrekken, omdat het fascinerende beestjes zijn om te zien. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Crypto larve die je inzet tegen wolluis.

Hoe herken je de goede beestjes? Ik heb eens beestjes gekocht tegen trips en zij zagen er hetzelfde uit als de trips.

Sommige natuurlijke vijanden lijken op de beestjes die ze bestrijden. Zo zijn de Crypto tegen wolluis net uitvergrote wolluizen en er bestaan predatrips (grote rooftrips) om de vervelende trips aan te pakken. Over het algemeen zijn de natuurlijke vijanden groter dan de plaag die ze bestrijden. Ze moeten ze immers kunnen overmeesteren, nietwaar? Op de website van Insect Heroes zie je ook altijd een foto van hoe de natuurlijk vijand eruit ziet. Daarnaast zou ik ook zeker aanraden om de beestjes goed te bekijken als je ze in je plant uit zet. Ze verkopen loepjes, zodat je de beestjes goed kunt bekijken. Twijfel je nog steeds? Dan kan je een foto sturen naar Insect Heroes en kijken er kenners met je mee.

De Nicus roofmijt die een spintmijt aanvalt

Hoe zorg je dat de slechte beestjes ook echt wegblijven?

Helaas is hier geen uitsluitend antwoord voor. Beestjes kunnen altijd terug komen, tenzij je je planten voor altijd in quarantaine zet. Maar dan nog kan een trips meeliften als je de doos waar je plant in staat open doet. Als je weet dat een bepaalde plaag keer op keer terugkomt, kan je kijken naar preventieve bestrijding. Denk dan aan roofmijt Irski tegen tripslarve, roofmijt Nicus tegen spint of aaltjes Felti tegen rouwvliegjes. Door deze om de zoveel tijd (bijvoorbeeld elke 6 weken) in te zetten, kan je een nieuwe plaag voor zijn. Gezonde planten zijn weerbaarder tegen plagen en ziekten. Net als mensen! Daarom is het altijd belangrijk om voor een goede algemene gezondheid van de plant te zorgen. Denk hierbij aan een goede bodem, voeding, juiste hoeveelheid licht en water.

Samenwerking

Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met de experts van Insect Heroes, een bedrijf met een duurzame missie dat natuurlijke vijanden tegen ongedierte in je planten aanbiedt. Hun doel is om ons gifvrij van onze kamerplanten te laten genieten. Hun biologe Laura Vriend heeft bijgedragen aan de juiste kennis en je vindt linkjes naar hun producten in dit artikel.

Ben jij een plantenliefhebber? Dan is dit boek voor jou.

Krijg nieuwe inspiratie en laat je groene vingers opbloeien met de kennis en ervaring uit de plantencommunity in mijn nieuwste boek Hello Plant Lovers. Meer dan 20 inspirerende plantenliefhebbers delen hun groene avonturen en persoonlijke plantenverzorgingstips, omringd door de mooiste foto’s en illustraties. Verwacht dus veel te leren, maar ook veel te herkennen en nieuwe invalshoeken op herkenbare problemen te ontdekken. Bekijk Hello Plant Lovers op Bol.com