Is een waterbol of waterdruppelaar echt handig voor je kamerplant?

De laatste tijd krijg ik veel vragen over waterbollen, dus het werd tijd om er een uitgebreid blog over deze waterdruppelaars te schrijven!

Ook als je enorm van kamerplanten houd blijft het watergeven soms een uitdaging. Dan weer te veel of toch te weinig, hoe hou je je plant nu echt gelukkig? Vanwege die onzekerheid worden er enorm veel gadgets en planten druppelaars bedacht om ons te ‘helpen’ met het watergeven van kamerplanten. Één daarvan is de waterbol, wat wordt aangeprezen als een automatisch watergeefsysteem. En daar ben ik, ik zeg het maar meteen, niet 100% enthousiast over. Wil je weten waarom? Lees dan vooral verder, want gelukkig zijn er wel een aantal andere alternatieven beschikbaar om je planten precies de juiste hoeveelheid water te geven als je op vakantie gaat.

Geen waterbol op de foto, want die heb ik momenteel niet in huis!

Wat is een waterbol?

Een waterbol (soms ook waterdruppelaar of self watering globe genoemd) is een bol met een lange tuit, meestal van plastic of van glas. Het idee is dat je de bol vult met water en deze onder een hoek (dus niet volledig rechtop) in de potgrond steekt, zo’n 10 centimeter naast de stam van je plant. Daar zou de waterbol er dan voor zorgen dat je plant voldoende water krijgt. Er is een andere variant met een terracotta punt die je in de grond steekt, daarvoor vertel ik verderop in dit artikel meer.

Werkt een waterbol goed voor mijn kamerplant?

Op internet zie ik verkoopteksten als ‘Geef met een waterbol de ideale hoeveelheid water’ en ‘de kamerplant bepaalt zelf wanneer hij water wil.’ Helaas werkt dit niet helemaal zo. Het is namelijk niet de plant die het water uit de waterbol zuigt, maar de aarde neemt het vocht op, wat vervolgens weer door de wortels wordt opgenomen.

Idealiter werkt de bol zo: je vult hem met water en steekt hem in de grond. Doordat er grond voor de opening van de bol komt, loopt deze niet direct leeg. De grond neemt wat vocht op, maar omdat er geen nieuwe lucht in de bol komt ontstaat er een klein vacuüm, wat ervoor zorgt dat de bol niet meteen leeg loopt. Als de grond dan weer droog wordt, zuigt het weer vocht op uit de bol, totdat er weer een nieuwe balans ontstaat. Dit zorgt ervoor dat de grond altijd licht vochtig is, totdat de bol leeg is. In de praktijk zie ik echter vaak dat dit niet helemaal zo gebeurt.

Zoals bijvoorbeeld bij Patricia:

‘Hoi Iris,
Al een tijdje geef ik mijn Monstera deliciosa water met zo'n waterbol. In het begin vulde ik deze 2x per week. Momenteel gaat die bol elke dag leeg (nu vul ik hem niet elke dag, want dat voelt niet goed). Alleen nu zag ik vanavond dat er ineens guttatie is ontstaan. Terwijl de plant, uit die waterbol, het benodigde water zelf zou moeten pakken. Heb jij enig idee wat hier dan precies mis gaat?’

- Patricia

Wat zij ervaart, gebeurt bij veel mensen. Een waterbol, zoals de waterdruppelaar van de Action die volgens de verpakking soms tot wel twee weken mee moet gaan, is na een dag alweer leeg. In plaats van dat de waterbol druppelsgewijs leegloopt, loopt al het water er bijna in één keer uit. De grond zal vocht op blijven nemen totdat het verzadigd is. En zelfs als het verzadigd is, loopt er nog meer water uit de bol en komt dat onderin de pot terecht, waar het een laag water vormt. Dit zorgt ervoor dat de grond permanent te nat is. Met alle schadelijke gevolgen, zoals wortelrot, van dien.

Daarnaast hebben veel planten er baat bij dat de grond niet altijd super nat is. Droge grond zorgt ervoor dat er voldoende lucht bij de wortels komt en het verminderd de kans op wortelrot. Met een automatisch watersysteem, zoals een waterbol, blijft de grond altijd vochtig wat de groei negatief kan beïnvloeden. Vooral als je hem direct weer vult nadat hij leeg is, ook al is dat na een dag het geval. Hieraan gelinkt is ook de vraag van Ine:

’Ik zie regelmatig de waterbol langskomen. Zodat je planten altijd genoeg water krijgen. Is dit echt wat? Of is water geven met bijvoorbeeld een gietertje altijd nog het beste?’
- Ine

Ik ben van mening dat water geven met een gieter beter is dan met een waterbol, vooral als je een waterbol altijd wilt gebruiken en niet alleen als je op vakantie bent. Als je je bol meerdere keren per week moet vullen, kun je net zo goed je gieter vullen, toch? Want door zelf water te geven word je gestimuleerd om de grond te checken en te voelen of je plant veel of weinig water nodig heeft. Zo ben je niet afhankelijk van een systeem dat soms wel en soms niet goed werkt, maar leer je zelf de waterbehoefte van je plant kennen.

Er zijn natuurlijk ook gevallen waarbij de waterbol wel goed werkt, ga dan vooral zo door. Maar het is belangrijk om altijd in de gaten te houden of de bol niet ineens veel sneller leeg loopt en je hem dus te vaak moet bijvullen en of de grond niet te vochtig is. Controleer dus regelmatig de potgrond, ook dieper in de pot als je een waterbol gebruikt.

Wil je toch heel graag een waterbol gebruiken, bijvoorbeeld als je op vakantie gaat? Test hem dan eerst uitvoerig. Probeer hem onder verschillende hoeken in de grond te zetten en kijk of hij sneller of langzamer leeg loopt. Meer tips voor als je in de zomer op vakantie gaat lees je hier.

Is een automatisch watergeefsysteem dan nooit handig, en welke systemen werken dan wel?

Zoals je leest, ben ik geen fan van de waterbollen, maar er zijn wel andere systemen waar ik meer tevreden over ben. Zo heb je een soortgelijk systeem, waarbij je een terracotta punt in de aarde steekt. Bekijk bijvoorbeeld dit Blumat systeem op Bol.com met zelfaanzuigende techniek. Het zijn terracotta punten waar een slangetje aan is verbonden, dat je met het uiteinde in een bak met water legt. Dit systeem werkt via capillaire krachten. De terracottapunt geeft langzaam water af, terwijl het reservoir gevuld blijft via het slangetje. Ik gebruik dit systeem graag op mijn balkon, omdat ik in de zomer veel weg ben. Maar ik heb het ook bij mijn grote kamerplanten gebruikt, die hiermee voldoende vocht kregen. Tip: koop meteen 2 sets als je meer dan 8 planten wilt bewateren.

Een variant op dit systeem is een terracottapunt zoals deze terracotta waterdruppelaar op Bol.com waar je zelf een plastic fles in kunt zetten. Bij dit soort systemen kan het wel weer gebeuren dat de fles in één keer leeg loopt als hij er niet goed op staat. Deze werken in mijn ervaring wel beter dan de plastic of glazen waterbollen zonder terracotta punt.

Mijn ervaring met de automatische vakantiebewateringsset van Gardena

Daarnaast heeft Gardena een systeem ontwikkeld met een pomp, drie verdelers en wat slangetjes om alles te verbinden. Deze ‘vakantiebewateringsset’ kun je dus afstellen op de waterbehoefte van je kamerplanten. Dit systeem heb ik dit jaar voor het eerst getest en ik ben er heel enthousiast over. Er zijn drie verschillende verdelers, waar je elk maximaal 12 planten op kunt aansluiten. Zo krijgt je plant 15ml, 30ml of 60 ml water per dag uit een reservoir van 10,5L. Als je meer water nodig hebt, kun je meerdere reservoirs aansluiten, of zelf een grotere watervoorziening regelen (of het reservoir even aan laten vullen door een buur).

Het systeem is geschikt voor planten die van licht vochtige grond houden, omdat ze elke dag een beetje water krijgen. Je cactussen en vetplanten kun je dus beter niet aansluiten. Is elke dag water toch te veel voor jouw planten? Dan kan je ook een slimme timer kopen en die voor de stekker zetten. Die laat je alleen op de dagen aan gaan, waarop jij wilt dat je planten water krijgen. Zo heb je nog meer controle over hoeveel water je planten krijgen.⁠

Mijn advies is altijd om een systeem ruim een week van te voren te installeren en te kijken hoe het werkt, zodat je nog voldoende tijd hebt om eventuele aanpassingen te doen. Maar dit is een van de weinige automatische systemen waar ik enthousiast over ben. Bekijk de vakantiebewateringsset van Gardena op Bol.com

Conclusie: is een waterbol echt handig voor je kamerplant?

Een waterbol kan heel handig zijn, maar het werkt niet zo automatisch als vaak vermeld wordt. Leer dus vooral wat je plant nodig heeft en kijk of de waterbol of watergeefsysteem daarbij helpt. Nog beter voor jouw begrip van je planten is om gewoon met een gieter water te geven. Hierdoor merk je ook de verschillen in de seizoenen en kan je sneller ingrijpen wanneer het niet goed gaat met je plant. Ga je op vakantie en ben je toch op zoek naar een waterdruppelaar? Kies dan geen druppelaar van de Action maar investeer in systemen met een terracotta punt of met een slimme pomp, zodat het systeem niet teveel water aan je planten geeft.

Wil je meer leren over het stekken van je planten?

Bekijk dan mijn boek Stek Je Plant. In dit boek leer ik je alles over het stekken van je groene huisgenoten en de basics van plantenverzorging, inclusief een enorme stekjesgids met de 40 planten die het populairst zijn op Instagram of gewoon heel leuk zijn om te stekken.
Bekijk Stek Je Plant op Bol.com